Ανατροφή Δίγλωσσου παιδιού: Εσφαλμένες Πεποιθήσεις

Η ανατροφή ενός δίγλωσσου παιδιού συχνά προκαλεί συζητήσεις και διαφορετικές απόψεις. Υπάρχει η καθιερωμένη αντίληψη ότι η διγλωσσία σχετίζεται με διάφορες επιπτώσεις στην ανάπτυξη του παιδιού. Αυτή η άποψη πηγάζει κυρίως από αντιλήψεις που είναι βαθιά ριζωμένες στην παράδοση της μονογλωσσίας και της μονοπολιτισμικότητας.

Πεποίθηση 1: Η διγλωσσία συνδέεται με χαμηλότερη ευφυΐα

Το να είσαι δίγλωσσος σημαίνει ότι έχεις πρόσβαση σε δύο διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας. Αυτό σου δίνει μια διαφορετική οπτική για τον κόσμο και διαφορετικές αντιλήψεις για τη δύναμη των λέξεων. Πλήθος ερευνών έχει αποδείξει ότι η διγλωσσία ούτε ενισχύει ούτε περιορίζει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ωστόσο, τα οφέλη δημιουργούν ευκαιρίες κοινωνικές, επαγγελματικές και στον τρόπο ζωής.

Πεποίθηση 2: Η διγλωσσία μπορεί να οδηγήσει σε γλωσσική υστέρηση.

Γενικά, τα δίγλωσσα παιδιά περνούν σχεδόν τα ίδια γλωσσικά στάδια με τα μονόγλωσσα παιδιά. Αυτό είναι κάτι απολύτως αναμενόμενο.

Τα μονόγλωσσα παιδιά έχουν τις ίδιες πιθανότητες να εμφανίσουν γλωσσικές διαταραχές όσο και τα δίγλωσσα παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση δύο γλωσσών δεν μπορεί να θεωρηθεί η βασική αιτία οποιασδήποτε γλωσσικής διαταραχής.

Πεποίθηση 3: Η διγλωσσία μπορεί να προκαλέσει ζητήματα προσωπικής ταυτότητας

Τα παιδιά διαμορφώνουν την προσωπική τους ταυτότητα βασισμένα σε διάφορες πτυχές της ζωής τους. Ο τρόπος που επικοινωνούμε μπορεί να είναι μία από αυτές, αλλά οι ισχυροί και υγιείς δεσμοί με τους γονείς είναι από τους πιο σημαντικούς παράγοντες.

Σε τελική ανάλυση, το πιο σημαντικό είναι να μπορεί κάποιος να εκφράζεται με κάποιον τρόπο. Καθώς ένα δίγλωσσο παιδί μεγαλώνει, τείνει να χρησιμοποιεί τη μία γλώσσα σε μία κατάσταση και την άλλη σε άλλη κατάσταση, κάτι που είναι πιο πολύ μια φυσική διαδικασία παρά ένα πρόβλημα.

Πεποίθηση 4: Η διγλωσσία συνδέεται με χαμηλές σχολικές επιδόσεις

Υπάρχει μια διαδεδομένη υπόθεση ότι ένα δίγλωσσο παιδί δεν μπορεί να αποδώσει το ίδιο καλά με ένα μονόγλωσσο, επειδή η δεύτερη γλώσσα συνήθως παρεμβαίνει στην πρώτη.

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν ένα παιδί σε χαμηλές σχολικές επιδόσεις, αλλά δεν έχει σχέση με τον αριθμό των γλωσσών στις οποίες εκτίθεται.

Στην πραγματικότητα, είναι φυσιολογικό να γίνεται γλωσσική εναλλαγή (code mixing), χωρίς να συνεπάγεται γλωσσικό πρόβλημα.

Πεποίθηση 5: Μια δεύτερη γλώσσα θα επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη της πρώτης

Αυτή η άποψη πηγάζει από την υπόθεση ότι ο εγκέφαλος έχει περιορισμένη ικανότητα για την ανάπτυξη μίας γλώσσας. Όμως, υπάρχει αρκετός «χώρος» στη σκέψη μας για να αποθηκευτούν περισσότερες από μία γλώσσες. Στην πραγματικότητα, η σκέψη μας μπορεί να τροφοδοτηθεί και από τις δύο γλώσσες.

Αν, για παράδειγμα, ένα παιδί έχει μάθει βασικές δεξιότητες στα μαθηματικά, μπορεί να μεταφέρει αυτή τη γνώση και στην άλλη γλώσσα χωρίς να χρειαστεί να την ξαναμάθει από την αρχή στη δεύτερη γλώσσα.

The image promotes raising bilingual children, contrasting playful children with text addressing common prejudices against bilingualism

Δίγλωσσα παιδιά: Συχνές απορίες

Είναι καλό να μιλάω στο παιδί μου σε δύο γλώσσες;

Πολλοί γονείς ανησυχούν ότι η χρήση δύο γλωσσών μπορεί να μπερδέψει τα παιδιά. Στην πραγματικότητα, όμως, η διγλωσσία έχει πολλές θετικές επιδράσεις. Οι γονείς που γνωρίζουν καλά δύο γλώσσες συχνά χρησιμοποιούν και τις δύο με τα παιδιά τους, κάτι που είναι φυσιολογικό.

Αυτό δεν γίνεται τυχαία – χρησιμοποιούν διαφορετική γλώσσα για διαφορετικούς σκοπούς, μέσα από μια διαδικασία που ονομάζεται «εναλλαγή κώδικα» (code-switching).

Η «εναλλαγή κώδικα» είναι φυσική για τα δίγλωσσα άτομα και δεν αποτελεί πρόβλημα· αντίθετα, είναι πολύτιμο το παιδί να τη μάθει και να τη χρησιμοποιεί. Μάλιστα, το να εξηγούμε κάτι και στις δύο γλώσσες μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει καλύτερα το νόημα.

Πρέπει να αλλάξουμε τη γλώσσα που μιλάμε στο σπίτι για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στη νέα χώρα;

Η μετεγκατάσταση σε μια άλλη χώρα συνήθως δημιουργεί πολύ άγχος στα παιδιά. Υπάρχουν πολλά που πρέπει να διαχειριστούν κατά την περίοδο προσαρμογής.

Τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίσουν μια διαφορετική γλώσσα στο σχολείο, και δεν είναι σκόπιμο να βιώσουν μια τέτοια αλλαγή και στο σπίτι. Τα παιδιά συνήθως μαθαίνουν εύκολα τη νέα γλώσσα όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού.

Όταν η οικογένεια χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη γλώσσα για επικοινωνία, αυτό προσφέρει κάτι σταθερό στα παιδιά, το οποίο είναι δύσκολο να αλλάξει. Επιπλέον, η συνέχιση της χρήσης της μητρικής γλώσσας στο σπίτι προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία για τα παιδιά να διατηρήσουν τη γλώσσα τους.

Αναπτύσσεται η δεύτερη γλώσσα εις βάρος της πρώτης;

Όχι, η εκμάθηση μιας δεύτερης γλώσσας δεν εξελίσσεται απαραίτητα εις βάρος της πρώτης γλώσσας.

Αυτή η υπόθεση συνδέεται με την ιδέα ότι η διγλωσσία μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, όπως νοητική σύγχυση, δυσκολίες στην εκμάθηση της κυρίαρχης γλώσσας της χώρας, ζητήματα ταυτότητας ή αίσθημα αποξένωσης.

Υπαρχει επίσης μια διαδεδομένη υπόθεση, ότι όσο αυξάνεται η επάρκεια στη μία γλώσσα, μειώνεται η επάρκεια στην άλλη.

Οι ερευνητικές αποδείξεις όμως είναι πως τα χαρακτηριστικά της γλώσσας δεν είναι απολύτως ξεχωριστά, αλλά μπορούν να μεταφερθούν εύκολα από τη μία γλώσσα στην άλλη. Στην πραγματικότητα, η μία γλώσσα αλληλεπιδρά με την άλλη.